Një ekip ndërkombëtar vullnetarësh kreu një studim për 5 vjet, duke mbledhur dhe vëzhguar mbi 1,870,000 mbetje plastike në 84 vende. Në prill 2024, hulumtimi i tyre arriti në përfundimin se 56 kompani janë përgjegjëse për mbi gjysmën e ndotjes plastike në botë. Vetëm gjashtë kompani kontribuojnë në një të katërtën e kësaj ndotjeje.
Fokus i studimit: Paketimi i artikujve të përditshëm si ushqimi, pijet dhe produktet e duhanit.
Rritja e krizave plastike
- Prodhimi vjetor: Rreth 400 milionë ton mbetje plastike.
- Hedhja e mbetjeve: Ekuivalenti i 2000 kamionëve plehrash plot me plastikë hidhet çdo ditë në oqeanet, lumenjtë dhe liqenet e botës.
- Ndikimi në jetën detare: Qindra mijëra jetë detare vriten çdo vit.
- Ndikimi në shëndetin e njeriut: Mikroplastikat në ujë dhe ushqim shkaktojnë çrregullime endokrine, rezistencë ndaj insulinës dhe në disa raste kancer.
Ndotësit më të mëdhenj plastikë
Mbetjet e paidentifikueshme: Më shumë se 50% e mbetjeve të mbledhura nuk kishin markë të dallueshme.
Identifikimi i kompanive: Nga 900 mijë pjesë të mbetura, 50% vinin nga 56 kompani shumëkombëshe.
6 kompani përgjegjëse për një të katërtën e ndotjes:
- Coca Cola Company (11%)
- PepsiCo (5%)
- Nestlé (3%)
- Danone (3%)
- Altria (2%)
Çfarë po thonë ndotësit e mëdhenj?
Coca-Cola:
– Premton të bëjë të gjitha paketimet e saj të riciklueshme deri në vitin 2025.
– Do të përdorë të paktën 50% materiale të ricikluara në ambalazhe deri në vitin 2030.
Nestlé:
– Ka ulur përdorimin e plastikës së virgjër me 14.9% në pesë vitet e fundit.
– Investon në skemat e grumbullimit dhe riciklimit të mbetjeve globalisht.
Danone:
– Fokus i fortë në riciklueshmërinë e paketimit.
Problemet me riciklimin
Riciklimi është një problem i madh, pasi vetëm 9% e plastikës në botë riciklohet. Për të gjetur një zgjidhje të qëndrueshme, duhet të heqim dorë nga produktet plastike me përdorim të vetëm dhe të reduktojmë prodhimin e plastikës. Kompanitë duhet të marrin përgjegjësi dhe të financojnë operacionet e pastrimit të mbetjeve që kanë krijuar.
Traktati global për plastikën
Në mars 2022, Asambleja e Mjedisit e Kombeve të Bashkuara ra dakord të miratojë një traktat global ligjërisht të detyrueshëm për plastikën deri në fund të vitit 2024. Deri tani, Komiteti Ndërqeveritar Negociator (INC) ka mbajtur katër seanca, me seancën e katërt (INC-4) që përfundoi më 29 prill 2024 në Otava, Kanada.
Bisedimet deri tani nuk kanë trajtuar nevojën për të reduktuar prodhimin e plastikës së re dhe për të kërkuar llogari nga kompanitë ndotëse. Seanca e fundit dhe e 5-të e Komitetit Ndërqeveritar Negociator është planifikuar të mbahet në Busan, Koreja e Jugut në nëntor 2024.
